Чӑваш Ен Элтеперӗ пулас текенсен речӗ ӳссех пырать.
Ӗнер ирпе Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хӑйӗн докуменчӗсене ЧР Тӗп суйлав комиссине илсе ҫитернӗччӗ. Унсӑр пуҫне Юрий Шакеев ятлӑ ҫын та документсем тӑратнӑ. Ҫавскер Шупашкарта пурӑнать, хӑй вӑл ниҫта та ӗҫлемест.
Паян тата тепӗр ҫын республика ертӳҫин тилхепине тытма кӑмӑл тунине пӗлтернӗ. Ҫав ҫын — «Патриоты России» (чӑв. Раҫҫей патриочӗсем) партин регионти уйрӑмӗн пайташӗ Сергей Матвеев хушӑннӑ. Сергей Матвеев — Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ, «Аргус» компанин финанс директорӗ. 39 ҫулти арҫын виҫӗ ача ӳстерет.
Паллӑ тележурналист, поэт, драматург, режиссер, сценарист Марина Карягина ӗнерхи куна Чӑваш Енӗн сумлӑ ҫыннипе Виталий Станьялпа юнашар ирттернине пӗлтернӗ.
Тӗмен хулинчен килнӗ чӑваш хастарӗсемпе Чемен картинче, унти музейра пулнӑ, «халӑхӑмӑр иртнӗлӗхӗ ҫинчен хальччен пӗлменнине илтсе-курса» тӗлӗннӗ. Унтан Виталий Станьял вӗсене тӑван ялӗнчи (вӑл Шупашкар районӗнчи Ҫӳлтикассинчен) «хӑйӗн шӑнкӑрч вӗлли пек тӑпӑл-тӑпӑл кил-ҫуртне хӑнана» илсе кайнӑ.
Марина Карягина Виталий Станьял республикӑн ҫӗнӗ ертӳҫисене панӑ халалне те ҫырса илнӗ. Шурсухал республикӑн хальхи ертӳҫин Олег Николаевӑн, Николай Федоровӑн тата Анатолий Аксаковӑн ячӗсене асӑннӑ. «Пуҫа лайӑх ватма, ҫамрӑк пуҫа лайӑх ҫавӑрса тӗрӗс ҫул тупса пыма» ыйтнӑ. «Ҫын хӑйшӗн тӑрӑшни лайӑх вӑл. Хӑйшӗн хӑй тӑрӑшмасан такам тӑрӑшас ҫук. Анчах хамӑршӑн тӑрӑшни вӑл хамӑр халӑхшӑн тӑрӑшнипе пӗр килтӗр. Вара халӑха та ҫӑмӑл пулӗ, ӳсӗм те пуласса шансах тӑратӑп», — ырӑ суннӑ шурсухал.
Чӑваш Енри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекицйӗн уйрӑм батальонӗн взвочӗн командирӗн ҫумӗ Максим Ломоносов паттӑрлӑхӗ пирки РФ Шалти ӗҫӗсен министерстви хыпарланӑ.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӑл М-7 федераци трасси ҫинче, Хыркасси ялӗ патӗнче, дежурствӑра тӑнӑ. Каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче полицейски пӗр пӳртрен хура тӗтӗм тухнине асӑрханӑ. Вӑл унта васканӑ. Икӗ хутлӑ пӳрт умӗнче ҫулланнӑ хӗрарӑм тӑнӑ. Вӑл унӑн хӗрӗ икӗ ачипе е картишӗнче, е пӳртре пулнине пӗлтернӗ. Ҫулӑм алхаснипе пӳрт патне пыма йывӑр пулнӑ. Апла пулин те полицейски ҫухалса кайман — кӳршӗсен карти урлӑ каҫса кӗнӗ. Унта вӑл хӗрарӑм пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнине илтнӗ. Ҫав вӑхӑта хӗрарӑмӑн упӑшки те пырса ҫитнӗ. Инкеке ҫакланнӑ амӑшӗпе ачисене иккӗшӗ пӗрле пулса пулӑшнӑ.
Чӑваш Ен Республикин Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьева юлашки ҫула ӑсатма Правительство комиссийӗ йӗркеленӗ. Ҫак йышӑнӑва республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушнипе тунӑ.
Аса илтерер: Михаил Васильевич, ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ. Вӑл Питӗрти пульницӑра сипленни паллӑ.
Михаил Игнатьев вилнине Олег Николаев хурлӑхлӑ хыпар тесе каланӑ. Вӑл тӑванӗсемпе тата ҫывӑх ҫыннисемпе чунтан хурланнине пӗлтернӗ. «Ҫывӑх ҫын вилни чуна яланах ыраттарать тата кӗтменлӗх», — тенӗ вӑл.
Чӑн та, ҫывӑх ҫын кирек миҫере пурнӑҫран уйрӑлсан та калама ҫук хуйхӑ. Вӑйпитти вилнине йышӑнма пушшех те йывӑр. Михаил Игнатьев 58 ҫулта пулнӑ.
Чӑваш Енри «Энергия» предприяти туса кӑларакан ӗҫ перчеткисем Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене ӑсаннӑ. Пӗрремӗш партие тӗрӗслемелле мелпе унта тиесе те янӑ ӗнтӗ.
Ҫуркунне Чӑваш Енри пӗчӗк предприятипе Нью-Йоркри тавар туянакан ҫыхӑннӑ. Унпа экспорт контрактне алӑ пуснӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра тата тепӗр парти АПШна ӑсанмалла.
«Энергия» тулли мар яваплӑ общество трикотаж перчеткене Калининградран пуҫласа Кӑнтӑр Сахалинск таран сутать. Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑскерте 50 ытларах рабочи ӗҫлет. Икӗ производство цехӗнче уйӑхра 1 миллион та 200 пин мӑшӑр перчетке кӑлараҫҫӗ.
Чӑваш перчеткисем Казахстана, Беларуҫе, Армение, Кӑркӑстана, Нидерланда, Германие ӑсанаҫҫӗ. Итали, Франци тата Великобритани ҫӗршывӗсемпе те ӗҫлӗ ҫыхӑнӑва йӗркелесшӗн.
Чӑваш Енри хуласемпе районсене кӑшӑлвируспа кӗрешмешкӗн хыснаран уйӑрнӑ укҫа виҫи икӗ хут ӳснӗ. Ку тӗллевпе тепӗр 9,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Хушӑва ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ хушупа килӗшӳллӗн, хуласемпе районсене кӑшӑлвируспа кӗрешме 8,3 миллион тенкӗ пайласа панӑ. Шупашкара 1,5 миллион ытла тенкӗ лекнӗ. Ытти муниципалитет 1-шер миллион илнӗ.
Халӗ хуласемпе районсене тепӗр 9,6 миллион тенкӗ панӑ. Шупашкара – 3,2 млн, Ҫӗнӗ Шупашкара – 1,6 млн, Шупашкар районне – 1,4 млн, Канаша 1 млн тенкӗ лекнӗ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан 30 ҫулти хӗрарӑма тин ҫуратнӑ ачине вӗлернӗшӗн судпа айӑпланӑ. Судья унӑн ирӗкне 2,5 ҫуллӑха чикӗлеме йышӑннӑ.
Суд тата следстви палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал пушӑн 10-мӗшӗнче ҫак хӗрарӑм Шупашкар районӗнчи пӗр ялта арҫын ача ҫуратнӑ. Унтан вӑл пӗчӗкскере полиэтилен хутаҫа чикнӗ те хваттер балконӗ ҫине тухса хунӑ. Арҫын ача унта пӑчӑхса вилнӗ.
Ача ҫуратнӑ хӗрарӑм кӑштахран хӑйне япӑх туйма тытӑннӑ, больницӑна лекнӗ. Тухтӑрсем вӑл нумаях пулмасть ҫуратнине асӑрханӑ та кун пирки полицие пӗлтернӗ. Следовательсем ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарса тӗпченӗ. Хӗрарӑм ачине вӗлерни тӑра шыв ҫине тухнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ишек ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ ҫынна район адлминистрацийӗн бюджетне шар кӑтартнӑ тесе явап тыттарӗҫ. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, 2008 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнчен пуҫласа 2010 ҫулхи нарӑс уйӑхӗччен ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ (халӗ вӑл вӑл пукана йышӑнмасть ӗнтӗ) ҫӗр лаптӑкӗсем уйӑрса пани ҫинчен калакан суя документсем хатӗрленӗ. Пурӗ ултӑ хутчен. Вӗсене вӑл хӑйӗн паллаканнисене тыттарнӑ. Ҫав документсене тӗпе хурса лешсем ҫӗре харпӑрлӑха илнӗ. Ҫапла вара район хыснине 184 пин тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ.
Тӑкака саплаштарма кирлӗ пулӗ тесе асӑннӑ лаптӑксене халӗ арестленӗ.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкасси шкулӗнче вӗренекенсем Ҫимӗк уявне кӑмӑлтан хатӗрленнӗ.
Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Алина Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, Игорь Бардасов пуринчен малтан тӑрса кил-ҫурта тирпейленӗ, кил картине ҫӳп-ҫапран тасатнӑ. Паян Ҫимӗк мунчи кӗрессине асра тытса 77 тӗрлӗ сиплӗ курӑк пухнӑ, ҫамрӑк хурӑн милӗкӗ хатӗрленӗ.
Эльза Кетмелева каҫхи вӑййа тухас тесе пуҫ кӑшӑлӗ тунӑ, курӑк пуҫтарнӑ, ҫиме юрӑхлӑ тӗрлӗ курӑк тутанса пӑхӗӑ, тутлӑ икерчӗ пӗҫернӗ.
Халапсинсем ҫемйипех Ҫимӗке хатӗрленнӗ. 77 тӗрлӗ курӑка пухнӑ хыҫҫӑн Вова пиччӗшӗпе, амӑшӗпе кукӑль-пӳремеч пӗҫернӗ.
Ытти ача та Ҫимӗк ҫӗннине юратать, тасалӑха ырлать тесе тӗрлӗ ӗҫ туса ирттернӗ.
Шупашкар район пульницинче тухтӑрсем ҫитмеҫҫӗ. Ҫакна унта кайса ҫӳрекенсем те аван сисеҫҫӗ пулӗ. Врачсем кирлине паян Врачсен пӗлӗвне ӳстерес енӗпе ӗҫлекен институт тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче пӗлтернӗ.
Республикӑн тӗп хулипе юнашар вырнаҫнӑ Шупашкра район пульницинче участокри терапевтсем валли 3 вырӑн пур, оториноларинголог — 1, анестизиолог-реаниматолог — 2, эндоскопист — 1, ульрасасӑ диагностикин врачӗ — 1, кардиолог — 1, невролог — 1, инфекционист — 1.
Тухтӑрсен «Земство тухтӑрӗ» программӑпа та ӗҫе вырнаҫма май пур пӗлтернӗ.
-8.7 °C